Formularium Ouderenzorg
Anorexie, cachexie
Literatuur geraadpleegd tot: 31/03/2017
- Anorexie kan bestreden worden met dexamethason.
Introductie
Vooraleer een behandeling bij een cachectische en/of anorectische patiënt in te stellen, is het belangrijk aan de patiënt, zijn omgeving en verzorgers duidelijk te maken wat men hiervan kan verwachten. Noch intensieve voeding, noch een medicamenteuze aanpak hebben enige weerslag op de overlevingsduur bij een gevorderd ziekteproces.
Eenvoudige maatregelen zoals maaltijden een aantrekkelijk uitzicht geven zijn soms zinvoller dan gesofisticeerde medicamenteuze of technische benaderingen. We moeten streven naar een handhaving of verbetering van de levenskwaliteit
Soms kiezen patiënten er bewust voor om te stoppen met eten en drinken. De redenen hiervoor zijn blijkens een rondvraag bij Nederlands huisartsen divers: lichamelijke klachten, existentiële overwegingen, afhankelijkheid
Behandeling
Geselecteerd
Medicamenteus
Bij korte levensverwachting of als kortdurende symptomatische behandeling: Corticosteroïden
Geselecteerde geneesmiddelen: dexamethason
Corticosteroïden hebben een zuiver subjectief gunstig effect op het anorectisch gevoel en de vermoeidheid van de patiënt. Een dagelijkse dosis van of equivalent aan 5 mg dexamethason (dat subcutaan kan worden toegediend) wordt aanbevolen. Het effect houdt meestal maar enkele weken aan
Te overwegen
Medicamenteus
Bij nausea: Gastroprokinetica
Gastroprokinetica (metoclopramide of domperidon) kunnen zinvol zijn bij anorectische patiënten die nauseëus zijn of klagen van een snel verzadigingsgevoel.
Niet geselecteerd
Niet-medicamenteus
Medisch geassisteerd voeden en hydrateren
Er is te weinig betrouwbaar onderzoek gebeurd om een uitspraak te doen over medisch geassisteerd voeden (d.w.z. tussenkomen bij personen die zelf niet meer in staat zijn om zich zonder hulp van anderen te voeden) in het kader van de palliatieve zorg
Een in de palliatieve zorg bijzondere situatie is deze van oudere patiënten met gevorderde dementie, die niet meer kunnen eten of slikken. Bij deze patiënten wordt wel eens overgegaan tot sondevoeding, hetzij nasogastrisch, hetzij via een PEG-sonde. Van dergelijke aanpak is niet aangetoond dat ze levensverlengend zou werken, noch dat de levenskwaliteit of de voedingstoestand van de patiënt ermee zou verbeteren
Om die redenen raden we geforceerd hydrateren of voeden in deze situaties niet aan.
Medicamenteus
Progestagenen
Bij anorexie zouden zeer hoge doses progestagenen (medroxyprogesteronacetaat, megestrolacetaat) een beperkt nut hebben. Een literatuuroverzicht toont aan dat gebruik van megestrolacetaat kan leiden tot verhoogde eetlust en gewichtstoename (effect zichtbaar na 1 tot 2 weken). Er is wat winst op levenskwaliteit maar ook een verhoogd risico op ernstige ongewenste effecten (waaronder verhoogde sterftekans)