Ga naar de inhoud
Let op: Om de gebruikerservaring op deze site te verbeteren gebruiken we cookies.
Menu
Login redactie

Formularium Ouderenzorg

Cellulitis en erysipelas

Literatuur geraadpleegd tot: 23/03/2022

  • Cellulitis wordt veroorzaakt door bacteriële infecties (vaak streptokokken of stafylokokken) van het subcutane weefsel.
  • Erysipelas (wondroos) is een vorm van cellulitis met uitgesproken oppervlakkige inflammatie.
  • Een antibiotische behandeling is steeds aangewezen. 
  • Bij uitgebreide systemische tekenen van infectie, is hospitalisatie voor IV-antibiotherapie en monitoring aangewezen (GRADE 1C*).
  • Aangezien het zeer moeilijk is om op klinische basis een onderscheid te maken tussen infectie door streptokokken of stafylokokken, wordt in de meeste recente richtlijnen een behandeling met flucloxacilline aanbevolen.
  • Bij klinisch vermoeden van streptokokkeninfectie kan penicilline gebruikt worden. Indien er na 48 uur onvoldoende beterschap is, moet alsnog overgeschakeld worden naar flucloxacilline.
  • Indien de patiënt een bekende MRSA-drager zie Beleid bij multiresistente kiemen (MDRO: MRSA, ESBL-E, CPE, VRE,…)
  • Zie ook BAPCOC Repertorium BCFI 11.5.9.5: S. Aureus en MRSA

 

  • De geselecteerde aanpak voor ouderen luidt als volgt:  
    • Niet medicamenteuze maatregelen:
      • Adviseer het aangedane lichaamsdeel beperkt te belasten en indien mogelijk hoog te leggen;
      • Richtlijnen adviseren het behandelen van huidaandoeningen zoals tinea pedis, intertrigo, lymfoedeem en een ulcus …).   
    • Een orale behandeling met Flucloxacilline is de eerste keuze.
    • Bij penicillineallergie is  azithromycine een alternatief.
    • Algemene adviezen ter preventie van recidiverende infecties:
      • Behandel onderliggende risicofactoren, zoals: zwaarlijvigheid, lymfoedeem, huidmycose, enz…;
      • Bij lymfoedeem of veneuze insufficiëntie: steunkousen;
      • Bij sterke zwelling kunnen elastische windels gekozen worden.. 

Behandeling

Geselecteerd

Adviseer het aangedane lichaamsdeel beperkt te belasten en indien mogelijk hoog te leggen$​​​​​​​$​​$​​.

Richtlijnen adviseren het behandelen van huidaandoeningen zoals tinea pedis (porte d’entrée), lymfoedeem en een ulcus of wonde$​​$​​. 

Orale antimicrobiële behandeling is aanbevolen bij cellulitis en erysipelas$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​$​​​, omwille van ethische redenen zijn er geen RCT's die antibiotica met placebo vergelijken$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​. Clinical Evidence stelt dat 50 tot 100% van de infecties genezen worden door antibiotica. We weten niet welk antibioticum en welke toedieningswijze (p.o., i.v. of i.m.) het meest werkzaam is$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​. Omdat het vaak moeilijk is een onderscheid te maken tussen een infectie door streptokokken of stafylokokken, wordt in de meeste recente richtlijnen een behandeling met cloxacilline​​​​​​​​​​​​ of flucloxacilline​​​​​​​​​​​ aanbevolen omwille van hun werkzaamheid tegen streptococcen en stafylokokken$​​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​​​. Penicilline kan een alternatief zijn bij vermoeden van een streptokokkeninfectie. Volgens Préscrire is penicilline de eerste keuze omdat de meeste erysipelen veroorzaakt worden door streptokokken$​​​​​​. Indien er na 48 uur onvoldoende beterschap is, moet ook in dit geval overgeschakeld worden naar flucloxacilline$​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​.

BAPCOC stelt voor: eerste keuze: flucloxacilline (2 g per dag in 4 giften gedurende 10 dagen) en bij penicillineallergie: azithromycine oraal (500 mg per dag in 1 gift gedurende 3 dagen)  of clindamycine oraal (1800 mg per dag in 3 tot 4 giften gedurende 10 dagen).

Selectie

Geselecteerde geneesmiddelen

  • Azitromycine en clindamycine zijn alternatieven geselecteerd door BAPCOC bij penicillineallergie (zie Repertorium BCFI 11.1.1.1: ongewenste effecten)..
  • Azitromycine heeft een gunstiger veiligheidsprofiel dan clindamycine (verantwoordelijk voor Clostridioides difficile-infecties), een  groter gebruiksgemak 1 dosis per dag, gedurende 3 dagen) en het is minder duur. 
    • azithromycine oraal wordt geselecteerd* (500 mg per dag in 1 gift gedurende 3 dagen).

Geselecteerde geneesmiddelen

Bij een cellulitis of erysipelas ten gevolge van een chronische wonde kunnen ook gram-negatieve kiemen aan de basis liggen. We raden aan om de behandeling te overleggen met een specialist.
Bij een ernstige infectie van een diabetisch ulcus wordt verwijzing geadviseerd$​​​$​​​$​​​$​​​​​​, net als bij andere wondinfecties met dreigende ernstige functionele of esthetische schade aan het omliggende weefsel, zoals infecties ter hoogte van de hand of bij een slechte arteriële circulatie$​​​​​.