Formularium Ouderenzorg
Herpes zoster (zona)
Literatuur geraadpleegd tot: 26/04/2023
- Bij Herpes zoster (zona) zijn paracetamol-analgesie en lokale huidverzorging geïndiceerd.
- NSAID's worden uitgesloten vanwege het risico op ernstige cutane infectieuze complicaties van de huid.
- Het Formularium selecteert:
- Lokale huidverzorging: de huid reinigen met water en zeep, zonder antiseptica. De huid schoon, droog en talkpoedervrij houden
- Pijnstillende behandeling: paracetamol per os.
- Orale antivirale therapie, alleen:
- bij herpes zoster ophthalmica (zie BAPCOC) en
- in geval van significante laesies en/of pijn die voorafgaat aan de uitslag. De behandeling moet worden gestart binnen 48 tot 72 uur na het begin van de huiduitslag (BAPCOC graad 2C).
- valaciclovir wordt geselecteerd (lager risico op interacties en gebruiksgemak)
- Ziekenhuisopname is geïndiceerd voor immuungecompromitteerde patiënten.
- Corticosteroïden en NSAID's moeten worden vermeden vanwege het verhoogde risico op complicaties.
- Als preventieve maatregel wordt het herpes zoster-vaccin geselecteerd, maar alleen voor immuungecompromitteerde oudere patiënten. De beslissing om dit dure en niet-terugbetaalde vaccin toe te dienen, zal op individuele basis worden genomen.
Introductie
De aanpak van [indications:149] wordt beschreven in het hoofdstuk ‘Oftalmologie’. De aanpak van postherpetische pijn wordt beschreven onder [indications:281] in het hoofdstuk 'Pijn en koorts'.
Behandeling
Geselecteerd
Preventie
Vaccinatie
zie [indications:345].
Niet-medicamenteus
Verzorging van de huid
De richtlijnen verschillen in hun advies voor verzorging van de huid: zowel het proper en droog houden van de huid
Medicamenteus
Als pijnstilling: Paracetamol
Geselecteerde geneesmiddelen: paracetamol
Over de verschillen in werkzaamheid van analgetica (klassieke en narcotische) bij pijn in de acute fase van herpes zoster werden geen studies teruggevonden. NSAID's zijn tegenaangewezen als pijnstiller in de acute fase van herpes zoster. Zij zouden het risico op huidcomplicaties (cellulitis, abcessen, fasciitis, necrose) verhogen
Paracetamol lijkt het risico op ernstige huidcomplicaties niet te verhogen
Orale antivirale therapie, alleen bij herpes zoster ophthalmica en in geval van significante laesies en/of pijn die voorafgaat aan de uitslag
Geselecteerde geneesmiddelen: valaciclovir
Niet geselecteerd
Medicamenteus
Topische antibiotica, talk, crème, zalf, gel of eosine
Het is niet aangewezen om topische antibiotica, talk, crème, zalf of gel aan te brengen op de huid
Te vermijden
Medicamenteus
NSAID's
NSAID's zijn tegenaangewezen als pijnstiller in de acute fase van herpes zoster. Zij zouden het risico op huidcomplicaties (cellulitis, abcessen, fasciitis, necrose) verhogen
Corticosteroïden
Corticosteroïden moeten vermeden worden : een pijnstillend effect werd aangetoond in een oudere studie, 2 andere studies vonden nadien geen bijkomend voordeel op de werkzaamheid van de toevoeging van corticosteroïden aan een antiviraal middel. Dit ging integendeel gepaard met meer ongewenste effecten waaronder een uitbreiding van de herpes zoster