Verwardheid bij de palliatieve patiënt kan veroorzaakt worden door een volle blaas, obstipatie, dehydratie, pneumonie (of een andere infectie) of onvoldoende bestreden pijn of dyspnoe$​​.

Probeer de patiënt zo weinig mogelijk alleen te laten. Tracht de patiënt duidelijk te maken dat allen die een rol spelen in de verzorging begrip kunnen opbrengen voor de situatie en waarborg een veilige omgeving voor de patiënt$​​​​​. Een geïndividualiseerde aanpak verdient de voorkeur boven een behandeling met antipsychotica zoals haloperidol of risperidon$​​​. Goede voorlichting aan de naastbestaanden over de oorzaak en mogelijk verloop van deze in principe reversibele situatie is belangrijk$​​​​​.

Delirium is zeer frequent bij stervenden$​​​​$​​​​, maar wordt vaak miskend, zeker als het om de hypo-actieve vorm gaat. We weten dat het gebruik van middelen met een sedatief effect en anticholinergica het risico verhogen. Het abrupt staken van een langdurig gebruik van benzodiazepines is een belangrijke oorzaak van het optreden van delirante beelden. Ook het gebruik van opioïden en het onttrekken ervan kunnen een delier uitlokken. Wanneer de verschijnselen van een delier worden geïnterpreteerd als een reactie op de toename van de pijn, kan het verhogen van de dosis opioïden een verergering van het delier uitlokken.

De extrapiramidale ongewenste effecten van neuroleptica en anti-emetica kunnen ook verwardheid veroorzaken$​​​​.

Indien een oorzakelijke behandeling onmogelijk is of onvoldoende werkzaam is is een medicamenteuze behandeling te overwegen. Een kortdurende behandeling volstaat vaak (bv. tot wanneer reversibele oorzaken zoals een infectie of dehydratie onder controle zijn). In andere gevallen blijft deze behandeling nodig tot aan het overlijden. Zeker in de terminale fase, waarbij een delirium vaak multifactorieel is en het soms niet mogelijk is om oorzakelijk te werken, is een goede symptoomcontrole noodzakelijk in het belang van de patiënt en zijn familie.

Antipsychotica, zoals haloperidol, aan een dosis van 0,5 tot 2 mg, zijn op basis van consensus, de eerste keuze bij psychotisch gedrag of bij ernstige verwardheid$​​​​​​​​​$​​​​​​​​​. De ongewenste effecten, zeker deze op langere termijn, zijn irrelevant bij patiënten met een zeer korte levensverwachting.

• haloperidol

Bij episodes van ernstige acute verwardheid kan haloperidol gecombineerd worden met midazolam (15 tot 60 mg per dag) dat subcutaan kan worden toegediend.

• midazolam

Gebruik van benzodiazepines alleen (d.w.z. zonder antipsychoticum) bij een delirium is niet aangewezen: ze kunnen aanleiding geven tot paradoxale reacties.