Formularium Ouderenzorg
Antioxidanten
Literatuur geraadpleegd tot: 30/05/2017
- Een voeding met meer antioxidantia lijkt een gunstig effect te hebben, onder meer in de cardiovasculaire preventie, maar de werkzaamheid van supplementen van antioxidantia is enkel bewezen (contradictorische gegevens voor verschillende antioxydantia) om de progressie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie af te remmen.
- Een associatie van antioxydantia met een eiwitrijk voedingspreparaat kan de genezing van doorligwonden bij ondervoede patiënten bespoedigen.
Belangrijkste wijzigingen
- Een associatie van antioxydantia met een eiwitrijk voedingspreparaat kan de genezing van doorligwonden bij ondervoede patiënten bespoedigen.
- De toediening van supplementen van antioxidantia is niet werkzaam gebleken, behalve misschien (tegenstrijdige gegevens voor verschillende antioxidantia) om de evolutie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie te remmen.
Achtergrondinformatie
Potentiële rol van antioxidantia
Oxidatie van LDL-cholesterol speelt een sleutelrol in het ontstaan van atherosclerose. Antioxidantia zoals vitamine C, E en β-caroteen zouden een preventief effect op dat vlak kunnen hebben.
Oxidatieve stress speelt vermoedelijk een rol bij het ontstaan van kanker. Epidemiologische studies suggereren ook een rol van antioxidantia bij het voorkomen van kanker.
Ongewenste effecten/toxiciteit
Bij rokers of ex-rokers is deze behandeling tegenaangewezen door het verhoogde risico op longkanker (met β-caroteen), bij patiënten met diabetes of vasculair lijden moet het verhoogd risico op hartfalen (met vitamine E) in overweging genomen worden
Behandeling
Geselecteerd
Medicamenteus
Supplementen van antioxidantia (β-caroteen en vitamine E + koper en zink) om de progressie van leeftijdsgebonden maculadegeneratie af te remmen.
Een Cochrane review
Een Canadees onderzoek
Een RCT in een grote populatie (14.236 mannelijke artsen van minstens 50 jaar), gepubliceerd in 2012
Antioxidanten in associatie met arginine en zink voor de genezing van doorligwonden bij ondervoede patiënten.
Een RCT toont het nut aan van een calorierijk en eiwitrijk voedingspreparaat (verrijkt met antioxidanten, arginine en zink) versus hetzelfde, maar niet-verrijkte preparaat bij patiënten van gemiddeld 81 jaar voor de genezing van doorligwonden
Niet geselecteerd
Medicamenteus
Supplementen van antioxidantia ter preventie van kanker, mortaliteit, leeftijdsgebonden maculadegeneratie en ter cardiovasculaire preventie
Het eventuele preventieve effect van antioxidanten zoals vitamine C, E en β-caroteen werd intensief onderzocht in RCT’s, evenwel zonder gunstig resultaat op het vlak van preventie van cardiovasculaire events
Verschillende subgroepanalyses in een studie
Een meta-analyse die alle RCT’s met antioxidantia in primaire of secundaire preventie opneemt, toegediend gedurende een periode van 28 dagen tot 12 jaar (gemiddeld 3 jaar), vindt al dan niet een significant effect op de mortaliteit (risicostijging), afhankelijk van de analysemethode. Een verhoogd risico van mortaliteit wordt gezien met β-caroteen en vitamine E (in monotherapie of in combinatie met andere vitaminen). Voor vitamine A, vitamine C en selenium werd geen significant effect gevonden op de mortaliteit. Voor verschillende vitaminen werd een dosis-respons relatie gevonden voor mortaliteit, bijvoorbeeld voor vitamine A
Een RCT in een grote populatie mannen ouder dan 50 jaar, gepubliceerd in 2012
Een Canadees onderzoek