Ademhalingsstelsel:

• Ernstige acute COPD-exacerbatie; of bij een acute COPD aanval (kortwerkend β2-mimeticum of kortwerkend anticholinergicum alleen en in associatie ontoereikend).
• Ernstige acute astma-aanval.

• Acute jichtaanval,: keuze tussen colchicine, ibuprofen en methylprednisolon, afhankelijk van de patiëntkarakteristieken.

Astma en COPD:

• 30 mg à 40 mg  per dag ('s morgens) gedurende 5 dagen.

Acute jichtaanval:

• 32 mg per dag (’s morgens) gedurende 5 dagen.

Gezien de korte duur van de behandeling: geen afbouw nodig.

• Geen dosisaanpassing nodig.

BIJZONDERE VOORZORGEN VOOR OUDEREN

• Innemen tijdens de maaltijd.
• Gezien de vele mogelijke ongewenste effecten van corticosteroïden gebruikt men, indien mogelijk, lage doses gedurende een korte periode.
• Meestal is afbouwen niet nodig na een behandeling van minder dan 3 weken met doses < 40 mg prednisolon of equivalent (32mg methylprednisolone).
• Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met arteriële hypertensie, hartfalen, moeilijk behandelbare epilepsie, sommige psychosen, ulcus pepticum.
• Voorzichtigheid geboden bij diabetici: verhoogde behoefte aan insuline of andere hypoglykemiërende geneesmiddelel.
• Bij het gebruikers van een vitamine K-antagonist moet de INR-controle vaker worden gecontroleerd omdat methylprednisolon het anticoagulerend effect kan versterken of verminderen.     
• Bij langdurig gebruik (doses van > 6 mg/dag gedurende meer dan 3 maanden): associëren van calcium en vitamine D.
• Wegens het verhoogde risico van infecties is vaccineren van risicopatiënten onder corticosteroïdbehandeling aangewezen, bv. tegen influenza. Levende vaccins zijn evenwel gecontra-indiceerd bij patiënten behandeld met corticosteroïden (zie 5.4 Corticosteroïden en 12.1 Vaccins rubrieken "Bijzondere voorzorgen" ; zie ook Folia februari 2024).    

• Zie 5.4. Corticosteroïden.

• Delen: zie de farmaceutische vormen vermeld in het GGR naast de specialiteit (methyprednisolon). Zie ook Intro 2.11.7 De toedieningswegen en farmaceutische vormen voor meer informatie over de gebruikte termen.
• Pletten: zie Intro 2.11.12. Pletten van een geneesmiddel. Zie ook Pletfiches (voer de naam van de molecule in de zoekbalk in).

MOTIVATIE VOOR DE SELECTIE

• Acute astma-aanval en acute COPD-exacerbatie :
  • Er bestaat weinig controverse over de positieve effect van het gebruik van systemische corticosteroïden bij de behandeling van ernstige acute astma-aanval. ​
    
  • Bij een ernstige acute COPD-exacerbatie of  bij een acute COPD aanval en onvoldoende effect van het starten of verhogen van de dosis van kortwerkende bronchodilatoren is het aangeraden systemische corticosteroïden te starten. Dit is gebaseerd op volgende gegevens: gunstig effect op spirometrisch en klinisch niveau, voordeel zelfs over een korte periode (5 dagen tegenover 10 tot 14 dagen), in de aanbevelingen voorgesteld als korte behandeling.
  • Beide indicaties kortdurige behandelingen (5dagen), waardoor risico op bijwerkingen relatief beperkt
• Acute jichtaanval :
  • Een literatuuroverzicht gepubliceerd in 2017​​ benadrukt dat er zeer weinig studies versus placebo zijn en besluit dat colchicine, NSAIDs en corticosteroïden een vergelijkbare werkzaamheid hebben bij de behandeling van een jichtaanval.
  • De keuze voor één van de medicamenteuze behandelingen zal individueel bepaald worden, rekening houdend met de mogelijke ongewenste effecten en de winst van vroegere behandelingen van een jichtaanval.
  • Voorzichtigheid is geboden met methylprednisolone o.a. bij diabetes, hypertensie, hartfalen of ulcus pepticum.

 

		Indicatie
		Ernstige acute asthma-aanval of COPD-exacerbatie - korte behandeling (voorwaardelijke selectie)	Acute jichtaanval
Criteria voor de selectie	Werkzaamheid	+	+
	Veiligheid	+	+/-
	Gebruiksgemak
	Prijs
	Expert consensus	+	+