Formularium Ouderenzorg
Hoest
Literatuur geraadpleegd tot: 18/02/2022
- Acute hoest is meestal het gevolg van virale infecties van de bovenste luchtwegen en verdwijnt over het algemeen zonder behandeling binnen twee tot drie weken. Het is van belang minder frequente maar soms ernstige oorzaken (pneumonie, longembolie, longoedeem) van acute hoest uit te sluiten.
- Bij chronische hoest (langer dan 8 weken) kan meestal een oorzaak teruggevonden worden (postnasale drip, gastro-oesofagale reflux, roken, astma, COPD, tumoren, latent hartfalen, gebruik van ACE-inhibitoren …) en is een etiologische behandeling vaak mogelijk.
- Antitussiva, mucolytica en expectorantia worden wegens gebrek aan overtuigende evidentie en het risico op ongewenste effecten bij een kwetsbare populatie afgeraden.
Introductie
Hoest wordt ingedeeld naargelang de duur
- Acute hoest duurt korter dan 3 weken.
- Chronische hoest duurt langer dan 8 weken.
- Subacute hoest duurt 3 tot 8 weken waarvan de etiologie zowel deze van acute als van chronische hoest kan zijn.
Acute hoest is meestal het gevolg van virale infecties van de bovenste luchtwegen en verdwijnt over het algemeen zonder behandeling binnen twee tot drie weken (gemiddeld 18 dagen)
Bij chronische hoest kan meestal een oorzaak teruggevonden worden (postnasale drip, ook “upper airway cough syndrome” genoemd
Etiologische behandeling van specifieke aandoeningen wordt hier niet besproken maar kan in de respectievelijke hoofdstukken worden teruggevonden.
Behandeling
Geselecteerd
Niet-medicamenteus
Logopedische behandeling bij chronische hoest
Logopedische behandeling heeft een gunstig resultaat bij chronische hoest die persisteert ondanks medische behandeling (RCT)
Niet geselecteerd
Medicamenteus
Mucolytica en expectorantia
Voor mucolytica en expectorantia ontbreekt onderbouwing voor de werkzaamheid bij acute en chronische hoest
Inhalatiecorticosteroïden
Acute hoest
Er is onvoldoende onderbouwing om het routinematig gebruik van inhalatiecorticosteroïden bij acute hoest aan te bevelen (systematische review)
Chronische hoest
Er is geen overtuigende evidentie voor een behandeling van subacute en chronische hoest met inhalatiecorticosteroïden (ICS) na uitsluiten van een specifieke oorzaak voor de hoest
Antitussiva
Er is niet veel en meestal tegenstrijdig bewijs voor het gebruik van antitussiva (hoestwerende middelen) bij acute en chronische hoest. Codeïne, dextromethorfan, levodropropizine en noscapine werden beperkt onderzocht
Mogelijk is het effect van hoestwerende siropen hoofdzakelijk te wijten aan enerzijds de zoete smaak van de siroop zelf en anderzijds aan het placebo-effect
Enkele richtlijnen stellen dextromethorfan voor
Acute hoest
Bij acute hoest bestaat er geen evidentie voor OTC (vrij verkrijgbaar) medicatie (incl. dextromethorfan). Codeïne is bij acute hoest niet werkzamer dan placebo
Chronische hoest
- Voor dextromethorfan en codeïne is er enige onderbouwing voor een beperkt effect, voornamelijk op de hoestfrequentie en ernst van de hoest (systematische review)
$ . De auteurs van deze review geven echter geen aanbeveling voor een specifiek antitussivum. - Antitussiva die meerdere bestanddelen bevatten, moeten zeker vermeden worden omdat zij het risico op ongewenste effecten vergroten zonder winst in doeltreffendheid
$ .
Antibiotica
Bij een ongecompliceerde luchtweginfectie zijn antibiotica niet zinvol
Protonpompinhibitoren
Het nut van protonpompinhibitoren bij de behandeling van hoest die met gastro-oesofagale reflux in verband wordt gebracht is niet aangetoond
Kortwerkende β2-mimetica
Een Cochrane review toonde geen voordeel aan van kortwerkende β2-mimetica voor de behandeling van acute bronchitis bij volwassenen
Te vermijden
Niet-medicamenteus
Roken en veelvuldig schrapen keel
De NHG ontraadt (passief) roken en veelvuldig schrapen van de keel