Ga naar de inhoud
Let op: Om de gebruikerservaring op deze site te verbeteren gebruiken we cookies.
Menu
Login redactie

Formularium Ouderenzorg

Acute diarree

Literatuur geraadpleegd tot: 09/03/2022

  • Acute diarree is meestal een zelflimiterende aandoening.
  • Onderzoek naar de etiologie (infectie, medicatie) van acute diarree is belangrijk. Houd altijd rekening met de mogelijkheid van overloopdiarree door fecale impactie.
  • Acute diarree kan ernstige uitdroging veroorzaken bij ouderen. Men moet alert zijn op tekenen zoals intense dorst, droge mond, ongewone vermoeidheid, verminderde diurese en zweten. Grote voorzichtigheid is geboden indien, ten gevolge van de dehydratie, orthostatische hypotensie, tachycardie of verwardheid optreden. In deze gevallen is rehydratie aangewezen, indien mogelijk per os, zo nodig via hypodermoclyse (subcutane route). 
  • Loperamide, de enige in België beschikbare transitinhibitor, heeft een plaats bij de symptomatische behandeling van frequente waterige diarree die vanuit praktisch oogpunt onaanvaardbaar is​​​​. Bij de aanpak van frequente waterige ontlasting is de effectiviteit van loperamide op de stoelgangfrequentie aangetoond​​​.  De dosis en de duur van deze behandeling moeten zorgvuldig gekozen worden: de minimale effectieve dosis voor de kortst mogelijke duur. 
  • Antibiotica hebben een heel beperkt indicatiegebied: bij dysenteriesyndroom (diarree met koorts, bloederige stoelgang en/of belangrijke aantasting van de algemene toestand) en bij immunogecompromitteerde (Repertorium Bapcoc 11.5.5.1.1) (zie acute gastro-enteritis (infectieziekten - Infecties van het gastro-intestinaal stelsel) in het hoofdstuk 'Infecties').
  • Alle andere medicamenteuze maatregelen (probiotica, absorberende middelen, antibiotica) zijn ongeschikt of ongewenst. 

Behandeling

Geselecteerd

Orale rehydratie kan levensreddend zijn$​​​​​​​​​​$​​​​. 1.600 ml vocht per dag wordt als een minimum aanzien$​​​​​​​. Een op polymeren (bv. rijst, tarwe, ...) gebaseerde orale rehydratie-oplossing (ORS) is vermoedelijk superieur aan een op glucose gebaseerde ORS$​​​.

 

Werkzaamheid
Loperamide, de enige in België beschikbare darmtransitinhibitor, heeft een plaats bij de symptomatische behandeling van frequente waterige diarree die vanuit praktisch oogpunt onaanvaardbaar is$​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​​$​​​​​​​​​​​​​$​​​. Het gebruik is te verantwoorden bij acute infectieuze diarree bij personen zonder ernstig comorbiditeit$​​​​.

Veiligheid
Met dosering en behandelingsduur moet voorzichtig worden omgesprongen: zo laag mogelijk doseren gedurende zo kort mogelijke tijd$​​​​. Aanhoudende diarree na gebruik van een breedspectrumantibioticum is een contra-indicatie$​​​​.

Geselecteerde geneesmiddelen

Antibiotica hebben een heel beperkt indicatiegebied, bijvoorbeeld bij dysenterie-achtige diarree (zie [indications:331] in het hoofdstuk 'Infecties').

Een optie, indien de dehydratie niet te ernstig is en orale rehydratie onmogelijk, is het toedienen van vocht via subcutane weg (hypodermoclyse).

Deze vrij eenvoudige werkwijze is bij ouderen, ook buiten het ziekenhuis, toepasbaar. Meestal wordt hetzij fysiologische zoutoplossing (NaCl 0,9%) hetzij een 2,5% glucose-oplossing waaraan 4,5 g NaCl per liter is toegevoegd, geïnfundeerd. Men gebruikt hiervoor bij voorkeur een soepele catheter i.p.v. een metalen naaldje. De beste injectieplaatsen zijn buitenzijde van abdomen of borstkas of van de dij. De maximale hoeveelheid vocht per 24 uur en per injectieplaats is ongeveer 1.500 ml.

Stollingsstoornissen zijn de belangrijkste contra-indicatie$​​​​.

Niet geselecteerd

Over de effectiviteit van middelen die de darmflora beïnvloeden (probiotica) is geen betrouwbare evidentie terug te vinden. Kwaliteitsvolle evidentie om het gebruik van probiotica op stelselmatige wijze aan te bevelen bij antibioticagebruik is afwezig$​​​​​. Onderzoek uit 2013 van hoge methodologische kwaliteit en uitgevoerd bij (gehospitalieerde) ouderen kon geen effect van probiotica aantonen in de preventie van door C. difficile uitgelokte of aan antibiotica-geassocieerde diarree$​​​​​.

Voor adsorbentia of adstrigentia is er weinig of geen plaats$​​​​.

Van racecadotril (een middel dat de intestinale hypersecretie remt) is (in het bijzonder bij kinderen) aangetoond dat de werkzaamheid vergelijkbaar is met deze van loperamide$​​​. Racecadotril is slechts beperkt onderzocht bij ouderen$​​​ en het is (veel) duurder dan loperamide.